Serie A

Trong sự kiện ra mắt Phygital Labs ngày 1/10,ệtkhaiphátiềmnăngvậtlýsốm.facebook.cοm ông Huy Nguyễn, người đồng sáng lập startup, cho rằng cuộc cách mạng chuyển đổi số đang đưa con người gần hơn đến điểm chạm nơi những thứ trong đời sống vật chất sẽ diễn ra song song tên môi trường số. Khi đó, vật lý số là bước tiến tiếp theo của công nghệ, mở ra cánh cổng kết nối giữa thế giới thực và thế giới số.

Vật lý số là gì?

"Trong không gian số, chỉ những gì gắn với giá trị ngoài đời thực mới thật sự có giá trị. Để làm điều đó, mỗi sản phẩm vật lý đều cần một danh tính số, tương tự con người khi dịch chuyển lên môi trường số cũng cần một mã định danh cá nhân. Vật lý số sẽ giải quyết bài toán danh tính số cho vạn vật, bắc cầu đưa một sản phẩm từ đời thực lên Internet để khai phá những giá trị lớn trong nền kinh tế số", ông Huy nói.

Theo ông Nam Đỗ, Giám đốc công nghệ Phygital Labs, ở Việt Nam, khái niệm vật lý số còn xa lạ, nhưng thế giới đã nhắc đến nhiều từ hai năm trước, sau khi Covid-19 thay đổi cách con người làm việc, sinh sống và giao tiếp online.

Theo Techtarget, vật lý số (phygital) là thuật ngữ kết hợp giữa physical (vật lý) và digital (kỹ thuật số). Đây là công nghệ kết hợp giữa thế giới vật lý và thế giới số trong các trải nghiệm tiêu dùng, mô hình kinh doanh hoặc sản phẩm. Phygital thể hiện sự tương tác giữa thế giới thực (như cửa hàng, sản phẩm vật lý) và thế giới số (như ứng dụng di động, trang web, trải nghiệm trực tuyến).

Sự phát triển của vật lý số có thể thu hẹp khoảng cách giữa kỹ thuật số và vật lý, đồng thời cho phép các tổ chức cung cấp dịch vụ chủ động và sáng tạo, mang lại cơ hội tiếp cận thị trường, tăng cường giá trị kinh tế mà không bị giới hạn bởi rào cản vật lý. Những công nghệ hiện đại như AI, blockchain, VR/AR, IoT, cloud đều là một phần quan trọng hình thành nên tương lai vật lý số.

Ứng dụng vật lý số ở Việt Nam

Dù vẫn còn mới mẻ ở Việt Nam, vật lý số đã sớm được ứng dụng trong một số lĩnh vực. Ví dụ trong lĩnh vực nông nghiệp, một thương hiệu đã gắn chip, định danh số và truy xuất nguồn gốc từng túi cà phê, hồ tiêu nhằm nâng cao giá trị của nông sản Việt Nam khi xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

Trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ, Phygital Labs phối hợp cùng Sở Thông tin và Truyền thông Đà Nẵng để định danh số các tác phẩm điêu khắc của làng đá Non Nước, đưa lên bảo tàng số để có thể dùng trong vào nhiều lĩnh vực từ giáo dục đến triển lãm, trao đổi mua bán.

Theo ông Đinh Đức Hoàng, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin UNESCO (UNET), nhu cầu kết hợp giữ thực và số ở Việt Nam đã hiện hữu chứ không còn là tương lai. "Vật lý số có thể giải quyết ngay nỗi đau của những người làm văn hóa, tạo ra sức mạnh khủng khiếp để kể câu chuyện của người Việt", ông Hoàng nói và kể về trải nghiệm thực tế khi UNESCO Việt Nam làm dự án đúc đồng 200 Kim Nghê Đền Trần.

Khi đã có sản phẩm, nhà sản xuất chuẩn bị một bức thư nói ngắn gọn về ý nghĩa, giá trị của linh vật thuần Việt này, để trong hộp đựng. Sau đó, chủ nhân của vật phẩm được gửi một đường link chứa hình 3D, scan hình ảnh Nghê đá ngoài đời thực. Còn những câu chuyện từ hoa văn đến lịch sử lại được soạn tiếp vào một tập tài liệu khác để gửi đến người sở hữu. Thậm chí, để người sưu tập hiểu rõ về hình tượng, ý nghĩa của linh vật, dự án còn phải mua thêm cuốn sách Nghê Việt tinh tuyểnđể tặng kèm.

"Chưa dừng ở đó, vì dự án chỉ giới hạn 200 bản nên nghệ nhân phải khắc tên từng người lên tác phẩm. Quá nhiều công đoạn cầu kỳ, phức tạp để truyền tải một hình ảnh về văn hóa Việt Nam trong khi giờ đây, chỉ với một chip kích thước 1 x 1 cm, công nghệ của Phygital Labs có thể làm được tất cả việc trên", ông Hoàng nói.

  Trải nghiệm ứng dụng vật lý số trên tác phẩm Kim Nghê

Đại diện Trung tâm Thông tin UNESCO nhận định vật lý số không chỉ có thể ứng dụng trong kinh tế số mà còn có ý nghĩa lớn, góp phần quan trọng trong bảo tồn, phát triển và lan tỏa các giá trị văn hóa, vì mỗi di sản đều là "độc bản".

Trong khi đó, ông Nguyễn Quang Thanh, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Đà Nẵng, cho biết sau khi những dự án như định danh số làng đá Non Nước diễn ra thành công và nhận được sự ủng hộ lớn của cả người dân lẫn cơ quan quản lý, thời gian tới Đà Nẵng sẽ tiếp tục ứng dụng công nghệ vật lý số để đưa hơn 3.000 tác phẩm tranh ảnh lên môi trường số.

"Lâu dần, những dự án này sẽ giúp người dân thấy chính hình bóng của mình trong mỗi tác phẩm số, cảm nhận trực tiếp được lợi ích công nghệ mang lại và hình thành nên thói quen số, kinh tế số một cách hoàn toàn tự nhiên. Từ người dân, doanh nghiệp sẽ mở rộng ứng dụng sang việc quản lý, chuyển đổi số chính quyền, kiến tạo thành phố thông minh", ông Thanh nhận định.

Khương Nha